หนังสือน่าอ่าน ศึกษารัฐไทย ย้อนสภาวะไทยศึกษา เขียนโดย “ เบเนดิกท์ แอนเดอร์สัน ” เป็นหนังสือ เล่มที่ 22 ที่ผมอ่านจบในปีนี้ ผู้เขียนได้ชื่อว่าเป็นนักวิชาการที่มีความสนใจในเรื่องของอินโดนีเซียศึกษา จนกระทั่งโดนสั่งแบนห้ามเข้าประเทศ ทำให้เขาหันมาสนใจเรื่องไทยศึกษา เพราะในช่วงที่เขาสอนอยู่ที่มหาวิทยาลัย คอร์แนล เป็นช่วงที่ปัญญาชนไทยรุ่น 1960 เดินทางไปศึกษาต่อ ทำให้เขาสามารถค้นคว้าเกี่ยวกับการเมืองไทย ทั้งจากเอกสารและการพูดคุยกับนักศึกษาในรุ่นนั้น ซึ่งเป็นผู้ผ่านเหตุการณ์เดือนตุลามาด้วยตนเอง
หนังสือเล่มนี้ มีทั้งหมด 9 บท โดยความน่าสนใจของเนื้อหาคือ การเปรียบเทียบปรากฏการณ์ต่างๆในประวัติศาสตร์การเมืองไทย กับประเทศอินโดนีเซีย มาเลเซีย และประเทศเพื่อนบ้านอื่นๆ ทำให้เราเห็นบริบท ต่างๆ ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอิทธิพลของลัทธิอาณานิคม ที่ส่งผลกระทบมาถึงปัญหาการเมืองในปัจจุบันของหลายๆ ประเทศในแถบนี้ และความที่ไม่เคยตกเป็นเมืองขึ้นของใครอย่างประเทศไทย ก็นำมาซึ่งปัญหาในอีกรูปแบบหนึ่ง ซึ่ง เบน วิเคราะห์ไว้ได้อย่างน่าสนใจมาก
หนังสือเล่มนี้ ถือเป็นหนังสืออีกเล่มที่ผมอ่านแล้วชอบมากที่สุดในปีนี้ ผู้เขียน มีมุมมองและความคิดที่ลึกซึ้ง และการนำเสนอที่ทำให้เราได้เห็นอีกมุมที่แตกต่างกันออกไป และที่ต้องปรบมือให้ คือ บรรดานักแปลที่ร่วมกันแปลหนังสือเล่มนี้ เพราะแปลออกมาได้ดีมากๆ ทำให้ อ่านเข้าใจง่ายและสนุกสนาน รวมทั้งได้ความรู้ อย่างครบถ้วน ครับ
(หนังสือหนา 280 หน้า ราคาปก 350 บาท พิมพ์ครั้งแรก 2558 สำนักพิมพ์ ฟ้าเดียวกัน)